Alles voor de professionele glastuinbouw Persoonlijk advies van specialisten Meer dan 30.000 producten
Klantenservice - 0174 - 446 100
≡
Winkelmandje
0
progress indicator
Bezig met toevoegen...
Dé webshop voor de professionele teler
Zoek
Home
Shop    Kennisbank    Meststoffen    Sporenelementen    IJzerchelaat

Hoe werkt een ijzerchelaat?

Hoe werkt een ijzerchelaat?

Geschreven door Han van der Kooij | Laatste update: 30-09-2020

Een ijzerchelaat is een organisch element dat het ijzer als een klauw vast heeft, waardoor het ijzer in oplossing blijft en dus voor de plant beschikbaar blijft. Een plant kan namelijk alleen voedingselementen opnemen die in water zijn opgelost. Bemesting van ijzer wordt altijd in chelaatvorm gedoseerd. Reden hiervoor is dat ijzer erg makkelijk neerslaat als het in contact komt met andere elementen in het wortelmilieu of in de meststoffenoplossing. Door ijzer in de vorm van een ijzerchelaat te doseren, wordt dit voorkomen en wordt het risico op een ijzer tekort verlaagd. 



Verschillende soorten ijzerchelaten

Er bestaan verschillende typen ijzerchelaten, die allemaal hun eigen eigenschappen hebben. De pH waarde van de oplossing waarin het chelaat zit, dus de pH in substraatmatten of in de grond, is van grote invloed op de sterkte van het ijzerchelaat. 
Omdat in het wortelmilieu diverse pH waarden voor kunnen komen, zijn er ook verschillende ijzerchelaten op de markt.

Type chelaatStabiel bij pH
EDTA3 - 6
DTPA3 - 6,5
EDDHA3 - 10

De stabiliteit van een ijzerchelaat is eigenlijk de kern van het verhaal. Op het moment dat een ijzerchelaat niet stabiel is, wil dit zeggen dat het chelaat niet stevig genoeg is om het ijzer in oplossing te houden. Bij bepaalde pH waarden kan het ijzer neerslaan, doordat het chelaat niet stabiel is. Dit met als resultaat dat het ijzercijfer in de plant ook terug gaat lopen.

Het ijzer wat door een te lage of te hoge pH waarde is neergeslagen is een 3 waardig ijzer geworden, oftewel een Fe² is een Fe³ geworden. Een Fe³ kan niet meer terug verbonden worden aan een ijzerchelaat, omdat het geoxideerd is. Deze oxidevorm is beter bekend als roest.
Daarom is de keuze van het juiste chelaat van groot belang.

IJzerchelaten

EDTA ijzerchelaten

Van de ijzerchelaten die op de markt beschikbaar zijn, is de EDTA ijzerchelaat de minst stevige. Om de reden dat deze chelaten in de mestbak vaak niet stabiel genoeg zijn, worden ze vaak alleen voor bladbemesting aangeraden. Er bestaan naast het EDTA chelaat ook andere varianten als HEDTA, waarvan de eigenschappen vrijwel gelijk zijn.

DTPA ijzerchelaten

DTPA is het meest gebruikte ijzerchelaat. Reden hiervoor is dat in de meeste teelten de pH waarde onder de 6,5 blijft. Het ijzer-DTPA is dus stabiel en ook beschikbaar voor de plant. Van ijzer-DTPA zijn er in vloeibare vorm in hoofdlijnen twee typen, namelijk de 3% en de 6%. Het grote verschil tussen de 3% en de 6% is dat er bij de productie van ijzer-DTPA 3% veel natrium gebruikt wordt. Bij de productie van ijzer-DTPA 6% wordt veel ammonium gebruikt. In diverse teelten is natrium een zout dat in de loop der tijd ophoopt en op een gegeven moment voor problemen kan zorgen. Om deze problemen uit te sluiten, wordt vaak de ijzer-DTPA 6% geadviseerd. Het nadeel van de ijzer-DTPA 6% is dat de productiekosten hoger liggen en dus de prijs van ijzer-DTPA 6% hoger ligt dan die van de ijzer-DTPA 3%.

EDDHA ijzerchelaten

Op het moment dat de pH in de teelt rond of boven de 6,5 komt, is het raadzaam om gedeeltelijk of geheel over te schakelen op een EDDHA ijzerchelaat (rood ijzer). EDDHA is namelijk stabiel tot een pH waarde van boven de 10. EDDHA ijzerchelaten zijn in veel verschillende benamingen op de markt beschikbaar. De eigenschappen lijken op het eerste gezicht dan ook gelijk te zijn. Echter bij een EDDHA ijzerchelaat is de vorm van het chelaat bepalend. EDDHA ijzerchelaten bestaan namelijk altijd uit een mengsel van drie verschillende vormen. Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de verschillende vormen.


Soorten EDDHA chelaat

Van bovenstaande typen EDDHA chelaten, is degene bovenaan het meest stabiel. Deze vorm van EDDHA ijzerchelaat wordt ortho-ortho EDDHA genoemd. De andere twee typen worden respectievelijk ortho-para en para-para EDDHA genoemd. Omdat alle soorten rood ijzer (EDDHA) op de markt uit bovenstaande vormen bestaat, is het belangrijk om te kiezen voor een product waarin het ortho-ortho gehalte het hoogst is.


Als voorbeeld kunnen wij product A nemen. Dit is een EDDHA ijzerchelaat met 6% ijzerchelaat waarvan 4% uit ortho-ortho bestaat. Simpelweg wil dit zeggen dat we eigenlijk 4% stabiel ijzerchelaat geven. Dat wil niet zeggen, dat de overige 2% helemaal niet beschikbaar is voor de plant. Echter zal dit snel neerslaan en zal het rendement hiervan veel lager liggen. Als we bovenstaand product nu zouden vervangen door product B, een EDDHA chelaat met 6% ijzerchelaat waarvan maar 2% uit ortho-ortho bestaat, betekent dit dat de overige 4% ijzerchelaat veel minder stabiel is en dus sneller zal neerslaan. Het rendement van dit product ligt dus veel lager. Simpel gezegd zou je van product B dus ongeveer 2 keer zoveel nodig hebben als van product A om hetzelfde ijzercijfer in de planten te krijgen. In de praktijk zal product B dan ook goedkoper aangeboden worden dan product A.


Meer informatie over ijzerchelaten
Heb je vragen over het gebruik van een ijzerchelaat, of wil je graag een advies op maat? Neem dan contact op met gewasverzorgingsspecialist Jaap Lubbersen via onderstaand formulier. We nemen dan zo snel mogelijk contact met je op - op werkdagen zelfs binnen 24 uur.



Han van der KooijOver Han van der Kooij
Han van der Kooij, productspecialist meststoffen bij Royal Brinkman, begrijpt de klant als geen ander. Na zelf ruim 26 jaar teler te zijn geweest, weet hij wat er allemaal bij komt kijken en waar telers tegenaanlopen. Zijn eigen kennis ervaringen omzetten in een stuk advies waar een telers iets aan heeft, is iets wat hij zo leuk vindt aan zijn werk. “Als ik zie dat dit goede resultaten oplevert, dan ben ik tevreden.”
Do not delete this link